We helpen onze huisartsen (nu) groener te werken
Met 7% van de totale CO2-uitstoot in Nederland is de zorgsector een grote vervuiler. Bij RegiozorgNU voelen we de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de inperking hiervan. Huisartsen Diana Lucassen en Pascale Schure initieerden het duurzaamheidsinitiatief NUGroen, dat in september 2023 met een subsidie van Zilveren Kruis van start ging. Samen met projectleider Tesse Zwijnenburg willen zij het voor huisartsen makkelijker en leuker maken om de ecologische voetafdruk van hun praktijken te verkleinen. We blikken met Tesse terug op de afgelopen periode.
Tesse Zwijnenburg
Projectleider Zorgvernieuwing
De 28 deelnemende praktijken kregen de opdracht om binnen een jaar tijd drie verbeterpunten uit te voeren. Gaat dat lukken?
Ja, daar hebben we alle vertrouwen in. Diana heeft samen met de Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) de ‘Quickscan duurzame huisartsenpraktijk’ opgesteld. Deze scan belicht verschillende elementen van de bedrijfsvoering, variërend van geneesmiddelengebruik
tot vervoer. Uit de adviezen die de scan opleverde kozen de praktijken minimaal drie verbeterpunten, maar vaak zelfs meer. Dit zijn niet alleen ‘quick wins’, zoals het gebruik van een milieuvriendelijker schoonmaakmiddel, maar ook langetermijndoelen, zoals betere isolatie van het bedrijfspand.
Is het echt zo makkelijk?
We proberen het in ieder geval zo makkelijk mogelijk te maken. Naast de quickscan delen we ook inspirerende voorbeelden, weblinks, filmpjes en praktische tips van Diana en Pascale en van de externe adviseur die bij het project betrokken is. We begrijpen dat verduurzamen
kan voelen als een grote extra taak naast de reguliere patiëntenzorg, dus hoe laagdrempeliger
we het kunnen maken, hoe meer we zullen bereiken.
Wat zijn de meest voorkomende verbeteringen die de deelnemende praktijken het afgelopen jaar hebben doorgevoerd?
Dat is met stip het reduceren van papiergebruik. Praktijken besparen hierop door bijvoorbeeld doorverwijzingen digitaal te verwerken in plaats van per brief. Maar ze gaan ook bewuster om met het papier op de behandelbank. Dit gaat na gebruik nu netjes in de papierbak in plaats van bij het restafval. Verder stond ook energiebesparing hoog op de lijst. Het licht uitdoen aan het einde van de dag, alle stekkers in een stekkerdoos die je aan het einde van de dag in één keer uitschakelt, de schoonmaker vroeger laten starten zodat de verwarming eerder op de
nachtstand kan: zo simpel kan het al zijn.
Dat zijn inderdaad kleine, maar belangrijke stappen. Heb je nog andere voorbeelden?
Op het gebied van geneesmiddelen zijn sommige praktijken overgestapt van dosis-aerosolen naar poederinhalatoren, omdat deze laatste veel minder luchtvervuiling veroorzaken. En huisartsen zijn ook bewuster gaan kijken naar hun leveranciers: hoe duurzaam en ethisch werken zij eigenlijk? Je maakt als praktijk deel uit van een hele keten en ook die kan je met jouw keuzes beïnvloeden. Het startpunt van het project is bewustwording.
Wat hebben jullie gedaan om verduurzaming onder de aandacht te brengen?
We hebben een communicatieplan gemaakt per seizoen, inclusief maandthema’s. In de lente ging het bijvoorbeeld over de voorjaarsschoonmaak, meer bewegen, naar buiten, en in de winter over ziektepreventie. We versturen iedere maand een mail met tips en filmpjes. En in onze nieuwsbrief publiceren we maandelijks de kalenderchallenge waarmee we een zo breed mogelijk publiek willen enthousiasmeren. De winnaars krijgen een door mijzelf gestekt plantje, inclusief verzorgingstips.
Wat is volgens jou de kracht van het NUGroen project?
Het enthousiasme van alle betrokkenen maakt dat dit project al zo snel zo succesvol is geworden. Als projectteam zijn we oprecht gepassioneerd over dit onderwerp en ondersteunen we de huisartsen waar we kunnen. Maar de praktijken helpen ook elkaar door te delen hoe ze een verandering hebben doorgevoerd. Dat werkt heel inspirerend. En dat beperkt zich niet tot onze eigen aangesloten praktijken. Wij zijn één van de eerste regio’s die hier zo actief mee
aan de slag is gegaan en de oplossingen die wij delen spreken ook andere zorggroepen aan. Zij willen meer weten over onze werkwijze. Diana heeft bij een aantal al scholingen verzorgd op het gebied van duurzame bedrijfsvoering.
Jij bent zelf ook heel bevlogen. Terugkijkend op deze eerste periode, waar ben jij nou het meest trots op?
Ik vind het geweldig om te zien hoe dit onderwerp is gaan leven onder onze huisartsen en praktijken. Niet alleen praktijken die nooit eerder bezig waren met een duurzamere bedrijfsvoering, maar ook praktijken die al wat verduurzamingsstappen hebben gezet voelen zich geïnspireerd en willen meedoen. En ook op de huisartsenspoedpost worden groene
meters gemaakt; het kersverse Green Team richt zich niet alleen op verduurzamen binnen de eigen muren van de huisartsenspoedpost, maar zoekt bovendien de samenwerking met het Green Team van het St. Antonius ziekenhuis. Daar word ik heel blij van.
Hoe nu verder?
In 2024 ronden we het project af, wat betekent dat eind 2024 alle verbeterpunten daadwerkelijk gerealiseerd moeten zijn. In de tussentijd kijken we naar een vervolgsubsidie. Het zou heel mooi zijn als we ons NUGroen initiatief breder zouden kunnen trekken. Wat ons betreft moet er een landelijke subsidiepot komen, zodat huisartsen de opgave die in de Green Deal is vastgelegd ook echt kunnen uitvoeren. Huisartsen wíllen wel, maar ze móeten
al zo veel. Door het makkelijker en betaalbaarder te maken wordt die drempel veel lager en zal de sector sneller vergroenen.