We zien dat de (huisartsen)zorg vastloopt. De zorgvraag groeit, terwijl niet alle vragen aan de huisarts zorgvragen zijn. Tegelijkertijd zijn er minder mensen die zorg kunnen bieden. Daar komt bij dat de zorg onbetaalbaar wordt en de gezondheidsverschillen toenemen. We kunnen de zorg alleen toekomstbestendig maken als we de handen ineenslaan met andere eerstelijnszorgverleners, het sociaal domein, de wijkverpleging en de gemeentes. Dit vraagt om een nieuwe manier van samenwerken: het hechte wijkverband.

Wat is een hecht wijkverband?

Een hecht wijkverband is een opgavegerichte samenwerking tussen zorgverleners en professionals uit het sociaal domein, de apotheek en de wijkverpleging binnen een gekozen gebied. Het effect van het hechte wijkverband is om gezamenlijke oplossingen te bedenken voor wijkspecifieke problemen. Het samen laten sporten van kinderen met eenzame ouderen is hier van een voorbeeld. Door de koppeling van verschillende domeinen ontstaat er nieuwe samenwerking met een positief effect op de gezondheid van de inwoners van de wijk.

Wie vormen een hecht wijkverband?

De kern van een hecht wijkverband bestaat tenminste uit huisarts(en), apotheker(s), wijkverpleegkundige(n) en welzijnsmedewerker(s). Afhankelijk van de specifieke behoeften in de wijk kan dit aangevuld worden met bijvoorbeeld een fysiotherapeut of diëtist, maar ook met een specialist ouderengeneeskunde of arts verstandelijk gehandicapten.

Hoe werkt een hecht wijkverband?

In plaats van te werken vanuit een vast format, wordt lokaal gekeken wat er nodig is. Elke wijk heeft andere uitdagingen en het doel is om op lokaal niveau te bepalen waar de knelpunten zitten en hoe de samenwerking het beste kan worden vormgegeven.

Een belangrijke uitdaging is om de verschillende domeinen samen te laten werken met een gedeelde visie. Dit vraagt om een omslag in denken en handelen: opgavegericht werken in plaats van vasthouden aan bestaande structuren. Dit betekent dat professionals niet enkel vanuit hun eigen organisatie of domein handelen, maar echt gezamenlijk de vraagstukken in de wijk aanpakken.

Stappen naar een hecht wijkverband 

Wijkindeling maken
De indeling van de hechte wijkverbanden wordt bepaald door de projectgroep.  Hierbij wordt gekeken naar demografie, gezondheid(sverschillen) en sociale factoren. De logische weg van de inwoner is hierbij doorslaggevend. Als leidraad bestaat een hechte wijkverband uit ongeveer 10.000 á 20.000 inwoners. Kleine kernen vormen vaak een eigen hechtwijk verband, ondanks hun kleine inwonersaantal.   

Prioriteiten stellen
Op basis van data (zoals CBS, Vektis, Gezondheidsmonitor) worden de belangrijkste uitdagingen vastgesteld. Zo kan op basis van data en de professionele expertise gezamenlijke prioriteiten worden gesteld. Een goede keuze maken is belangrijk want niet alles kan tegelijk. Wat heeft prioriteit? Welke problematiek hoort waar thuis? Hoe ga je er samen aan werken, ieder vanuit zijn eigen expertise en verantwoordelijkheid? 

Hoe verder? 

RegiozorgNU werkt samen met VVT-organisaties (bijvoorbeeld Careyn en De Rijnhoven), ApothekersNU, ParaNU en gemeenten in Utrecht West om hechte wijkverbanden op te zetten. Hiervoor is een uitvoeringssubsidie aangevraagd bij ZonMw. De goedkeuring wordt begin mei verwacht, waarna het project per gemeente in gang wordt gezet.  

Wat gebeurt er tot de zomer? 

• Bezoeken van gemeentes om bestaande samenwerkingen te inventariseren. 
• Oprichting van projectgroepen per gemeente voor ondersteuning bij het vormen van hechte wijkverbanden.
• Duo’s aanstellen die de opstart, organisatie en communicatie van hechte wijkverbanden zoveel mogelijk op zich nemen.
• Onderzoek naar softwaremogelijkheden voor het verzamelen van data op regioniveau.
• Eerste bijeenkomsten met projectgroepen in alle gemeentes (uiterlijk begin juli 2025).

Ondersteunend materiaal

Om hechte wijkverbanden tot een succes te maken, wordt gewerkt aan een handreiking, infographic en visualisatie van de projectorganisatie.

Meer informatie

Wil je meer weten over Hechte wijkverbanden? Luister dan hier de aflevering van de podcast ‘De Eerstelijns’ terug, waarin directeur Sam Siemssen te gast is. Of neem contact op met Corenne Boeve (c.boeve@regiozorgnu.nl) of Tesse Zwijnenburg (t.zwijnenburg@regiozorgnu.nl).