Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte. Zaken als armoede, huisvesting, eenzaamheid en werkloosheid hebben allemaal invloed op hoe gezond je bent en hoe gezond je je voelt. Het bevorderen van gezondheid en preventie gaat dan ook verder dan het zorgdomein. Daarom intensiveert RegiozorgNU de samenwerking tussen zorgverleners in de eerstelijns en partners in de wijken. In de serie ‘Kracht van de keten’ duiken we in de ketenaanpakken. Deze keer aandacht voor Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) in Maarssen-Dorp en Tienhoven, waar Manon Bak (diëtist) en Lisa Ie (wijkmanager) zien hoe deze samenwerking tot concrete verbeteringen leidt.

Sociale factoren spelen een grote rol

Met een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) ondersteunen we inwoners met overgewicht of obesitas. Deelnemers aan de GLI krijgen advies en begeleiding bij gezonde voeding en beweging, maar ook op het vlak van stressreductie, slaap en bewust worden van gewoontegedrag en het realiseren van gedragsverandering. Overgewicht gaat vaak samen met onderliggende sociale factoren zoals leefstijl, eenzaamheid en voeding. Daarnaast zien Manon en Lisa wat voor invloed, hoe en waar je bent opgegroeid, heeft op het kunnen oppakken van een gezonde leefstijl. Financiële beperkingen en het ontbreken van een milieu waarin bewegen wordt gestimuleerd kunnen hierbij een rol spelen.

Groepsdynamiek en eigen regie

De groepsdynamiek binnen de GLI motiveert deelnemers om te bewegen en gezonder te leven. Naast het wekelijks samen sporten tijdens het eerste half jaar van het programma, ontstaan er ook eigen initiatieven; er worden wandelgroepjes gecreëerd en de deelnemers delen gezonde recepten met elkaar. Dit groepsgevoel draagt bij aan eenheid en herkenning. Manon: “De samenleving is vaak oordelend over overgewicht en daar zit bij de deelnemers best wel wat schaamte en verdriet achter. En dat kunnen ze dan met elkaar delen. Dit is voor hen heel erg prettig. Je bent niet alleen”.

Voor het behouden van een gezonde leefstijl van de GLI-deelnemers is naast groepsdynamiek, eigen regie enorm van belang. Manon: “Mensen zijn gaandeweg gewend geraakt aan het idee ‘ik heb een probleem en jij lost dat op’. Het is onze taak om mensen de regie over hun eigen gedrag en leven terug te geven en hen handreikingen te geven zodat ze het zelf kunnen oplossen.”. In het tweejarige GLI-traject is er naast de groepsbijeenkomsten, ook individuele begeleiding. Door middel van kleine, haalbare aanpassingen, bereiken de deelnemers een gezonde leefstijl én behouden ze die.

Van elkaar leren

Bij de GLI vormen de diëtist, de leefstijlcoach en de fysiotherapeut een hecht team. De twee GLI teams in Maarssen-Dorp/Tienhoven ontwikkelen zich snel. Lisa: “We proberen informatie uit te wisselen over wanneer een groep start, elkaar te helpen en elkaar te versterken zodat je niet elkaars concurrent bent, maar elkaars samenwerkingspartner.’’. De toevoeging van de wijkmanager zorgt voor een positieve verandering; de professionals in de praktijken zitten minder op ‘hun eigen eilandje’, merkt Manon op. “Ik vind Lisa echt een spil die het overzicht bewaart en de onderlinge samenwerking stimuleert. Dus dat brengt ons heel veel.’’ Dankzij de rol van de wijkmanager weten de professionals elkaar beter te vinden, wat een nieuwe energie en cohesie in de wijk creëert.

Samenwerking in de keten

De zorgverleners in Maarssen-Dorp en Tienhoven hebben al diverse veranderingen doorgemaakt om de samenwerking binnen de keten te bevorderen. Wijkmanager Lisa is druk bezig met het opzetten van diverse netwerken in Maarssen-Dorp en Tienhoven, waarmee vragen van inwoners beter kunnen worden doorverwezen naar passende zorg en ondersteuning. Dit helpt om de zorgvraag te verschuiven en de druk op de eerste lijn te verlichten, met name voor niet-medische vragen.

Wat brengt de toekomst?

Ondanks de successen hebben Manon en Lisa ook veel ideeën over mogelijkheden voor verbetering. Manon merkt dat er bijvoorbeeld bij doorverwijzingen winst te behalen valt. Met behulp van het netwerk zou Manon bijvoorbeeld een deelnemer kunnen doorverwijzen naar de juiste partner als zij merkt dat andere sociale factoren meespelen bij het overgewicht.

Lisa hoopt met de wijksamenwerkingsverbanden nog meer inwoners te kunnen helpen. Binnen Stichtse Vecht hebben bijvoorbeeld de regio’s Breukelen en Loenen aan de Vecht nog geen GLI-programma, het zou mooi zijn als de praktijken in deze regio’s hun weg eventueel naar Maarssen-Dorp vinden. “Het is fijn dat er regelmatig contact is tussen de wijkmanagers van de verschillende samenwerkingsverbanden. Zo kun je van elkaar gebruikmaken, zoals eigenlijk in Maarssen-Dorp de twee GLI-teams ook van elkaar gebruik maken. Ik denk dat je alle handjes moet gebruiken die er zijn.”, aldus Lisa.

Hoewel het ondersteunen van andere wijken bij het uitrollen van GLI een mooi toekomstdoel is, ligt de focus voor nu nog op Maarssen-Dorp en Tienhoven zelf. Het aanbod voor de eigen inwoners moet goed op orde zijn en de samenwerking tussen de twee GLI-teams optimaal om de voortgang van de GLI groepen te waarborgen.