‘Gehoord en gezien worden, is de essentie van Positieve Gezondheid’
In de Week van de Positieve Gezondheid interviewen we wijkmanager Sandra IJpma, enthousiaste ambassadeur van het andere gesprek en IPH-trainer. Positieve Gezondheid gaat over mensen zelf, hun veerkracht en een betekenisvol leven. Ook in haar wijk – Leidsche Rijn, Vleuten De Meern – roept ze huisartsen op om toch vooral dat ‘spinnenweb’ er eens bij te pakken en te kijken wat er nou écht speelt bij de patiënt. “Positieve Gezondheid staat ook voor het leren omgaan met het leven en je eigen regie voeren. Wat is betekenisvol en waar krijg je energie van? Het is zo belangrijk dat de ander je hoort en ziet: dat is de essentie van Positieve Gezondheid.”
Hoe kunnen huisartsen Positieve Gezondheid inzetten?
“Vaak spelen er zingevingsvragen. Meestal komen patiënten met een klacht binnen, bijvoorbeeld hoofdpijn of stress. Deze patiënten zouden vroeger naar een familielid zijn gegaan of naar iemand in de omgeving. Nu gaan ze vaak naar de huisarts en doen daar hun verhaal. In mijn wijk Leidsche Rijn – Vleuten De Meern is bijvoorbeeld eenzaamheid een thema; bijna vijftig procent van de bewoners is sociaal eenzaam. Het is een wijk waar veel mensen van buitenaf naartoe zijn getrokken. Dan is familie niet altijd dichtbij.”
“We zitten met z’n allen in een ratrace en daardoor zijn veel mensen overbelast. Mensen vallen uit, ze kunnen het hoge tempo niet meer aan. Daarom herinneren we mensen aan het belang van zingeving. Want wanneer je daar eerst bij stilstaat, dan vallen de meeste andere dingen op zijn plek. Er zijn mensen die chronisch ziek zijn en zich toch gezond voelen doordat ze betekenisvolle dingen doen.”
“Positieve Gezondheid staat ook voor leren omgaan met de uitdagingen van het leven. Wat is belangrijk? Waar krijg jij energie van? Wanneer je deze vragen aan patiënten vaker stelt en ze gaan bij zichzelf te rade, dan hoor je de behoeftes en kun je daarop aansluiten. Het is zo belangrijk bij een gesprek dat de ander jou hoort en ziet, dit is de essentie van Positieve Gezondheid.”
Hoe hebben jullie Positieve Gezondheid op de kaart gezet?
“We hebben in Leidsche Rijn en omgeving veel groepen getraind, denk aan onder meer buurtteams en GGZ-organisaties, maar ook wijkverpleging en bewoners. Tijdens de trainingen wordt er veel aandacht besteed aan het brede gesprek. Hoe gaat het echt met iemand? De patiënten voelen zich gehoord en worden uitgenodigd om zelf na te denken wat een eerste mogelijke stap kan zijn. We leren de trainees om tijdens de gesprekken niet probleemgericht te kijken, maar vooral oplossingsgericht.
Van huisartsen horen we dat deze verdiepende gesprekken meer werkplezier opleveren en dat patiënten meer tevreden zijn.”
Hoe succesvol is het?
“Huisartsen zijn over het algemeen positief verrast. ‘Oh nee, niet weer wat nieuws’, hoor je ze in eerste instantie denken. Maar dan hebben ze achteraf toch een leuk gesprek gehad en zien ze de meerwaarde ervan. Het spinnenweb van Positieve Gezondheid is een hulpmiddel bij een gesprek waarna patiënten zelf stappen gaan zetten. Het is ook een andere benadering dan zoals geleerd is tijdens de opleiding. Huisartsen mogen meer achterover leunen, echt luisteren en letterlijk vertragen.”
“Voor veel mensen in de wijk geldt dat ze te kampen hebben met stress, burnout of andere mentale klachten. Hoe mooi is het wanneer patiënten de regie over hun eigen leven weer oppakken?”
Wat kunnen huisartsen tijdens deze week doen?
“Tijdens de Week van de Positieve Gezondheid willen we huisartsen vooral meegeven: ga het gesprek aan. Maak patiënten bewust: bewust van hun veerkracht en van hun mogelijkheden. In Leidsche Rijn delen wijkbewoners en ruim twintig organisaties die Positieve Gezondheid een warm hart toedragen, hun kennis en passies in wel vijftig activiteiten. Onder meer in wijkontmoetingscentrum In de Kern Gezond. Doe mee! Doe iets extra’s deze week. En doe het op een manier die het beste bij jou past. Naast mensen bewust maken kun je ook in de praktijk Positieve Gezondheid extra aandacht geven. Bijvoorbeeld door iets leuks te doen met elkaar. We dagen praktijken uit met een challenge: wie voert de meeste gesprekken met het spinnenweb? “